Hebben robots wel de toekomst?

Vakbonden worden er zenuwachtig van. Werkgevers kijken er reikhalzend naar uit. Robotisering heeft echter nog een lange weg te gaan en belastingherziening kon wel eens roet in het eten gooien.

Feitelijk is robotisering al lang aan de weg aan het timmeren. Binnen de automotive zijn al vele robots betrokken bij het samenstellen van auto’s. Ook worden nu al robots toegepast  voor [ont]lading van vrachten, samen met een hoge graad van mechanisatie en software pakketten die toezien op een zo efficiënte mogelijke inzet van middelen.

Drang tot innovatie
Een van de redenen die leidt tot mechanisatie, automatisering en robotisering is de onderzoeksdrang van de mens zelf. Fundamenteel onderzoek heeft de weg gebaand voor 3D printing waarvan we nu pas gaan beseffen wat de toepassing kan zijn. Een andere stimulans voor innovatie is het ontlasten van de mens bij zware arbeid. De afgelopen 50 jaar is zware fysieke arbeid sterk gereduceerd. Hierdoor konden de arbeidsomstandigheden sterk verbeteren en het aantal mensen dat vroegtijdig is ‘opgebrand’ is sterk afgenomen. Meer vanuit bedrijfseconomisch standpunt wordt innovatie toegepast om de arbeidsproductiviteit te verhogen en de kosten  van arbeid uit het proces te halen en daarmee een aanzienlijke kostenbesparing te realiseren.

Rendement
Voor het bedrijfseconomische argument komt het rendement van de investering in innovatie centraal te staan. De stijgende arbeidskosten en daarmee verbonden sociale lasten, geven snel de doorslag ten faveure van de innovatieve toepassingen. Mechanisatie en hoge graad van automatisering was het gevolg. Om dezelfde reden kan robotisering de markt veroveren. Er is echter wel een kaper op de kust.

Van arbeid naar grondstof.
Onder druk van klimaatverandering, schaarste van grondstoffen en energie, wordt de roep naar een andere vorm van [inkomsten] belasting steeds sterker. Niet langer dient arbeid zwaar belast te worden maar de grondstoffen. Dat, indien significant doorgevoerd, gaat voor een geheel andere uitkomst zorgen bij de ROI berekening van innovatie projecten. De mens kon qua kosten nooit concurreren met innovatieve projecten, maar daar kan wel eens verandering in komen.

In Aziatische landen waar volop arbeid tegen zeer lage kost beschikbaar is, komt mechanisatie amper van de grond, laat staan robotisering. Ook al hebben bedrijven veel arbeiders nodig, de kosten per arbeider liggen zo laag, dat investeren in innovaties amper loont. [De sociale consequenties hier buiten beschouwing gelaten]

Specialisatie
De mens heeft vooralsnog het voordeel dat hij nodig blijft bij uitzonderlijke situaties. Het menselijk bewustzijn is creatiever en kan ‘out-of-the-box’ oplossingen bedenken waar software en robots vastlopen. De mens zal steeds meer naar de voorkant van het proces schuiven.  De ontwerp, inrichting en controle van processen in organisatie, waarbij repetitieve arbeid via mechanisatie en robotisering wordt uitgevoerd.

De implementatie van innovaties is vaak weerbarstig zoals de geschiedenis laat zien. Vele mechanisatie oplossingen blijken vaak niet van de grond te komen door technische complexiteit en bedrijfseconomische afwegingen. Ook de continue veranderende markt haalt vaak bedrijven in bij implementaties waardoor deze niet zelden vroegtijdig worden verlaten.

Supply Chain
De verschuiving van de kosten van arbeid naar grondstof,  zal binnen supply chains een grotere verschuiving teweeg gaan brengen dan robots. Bedenk u maar eens wat de kosten van voorraad in de supply chain zal zijn. Organisaties zullen de doorlooptijd en de lengte van hun supply chain drastisch gaan inkorten. Warehouses verschuiven meer en meer naar cross-docking.  En ook 3D printing waarbij steeds meer producten gewoon kunnen worden geprint,  zal de noodzaak tot opslag verminderen.

Toekomst.
Dus hebben robots de toekomst? De westerse samenleving staat op een belangrijk kruispunt in haar ontwikkeling. De genoemde trends zullen de werkelijke game changer zijn. Innovatie zal altijd door blijven gaan, maar een wereld waarbij de robot de mens overbodig gaat maken, is eerder een angstbeeld dan een reële toekomst.